SELOKA

Definisi Seloka

• Seloka merujuk kepada puisi Melayu bebas yang mempunyai bentuk tertentu dari segi rangkap, jumlah baris, sama ada mempunyai irama atau tidak.
• Seloka juga adalah salah satu bentuk puisi Melayu Klasik disamping mantera, bidal, pantun, gurindam, atau syair.
• Kata seloka berasal dari bahasa sanskrit iaitu "shloka".

Peranan/Fungsi Seloka

• Seloka dapat menggambarkan masyarakat yang melahirkannya iaitu masyarakat yang amat mementingkan keharmonian dan ketatasusilaan.
• Bersesuaian dengan sifat halus orang Melayu, puisi seloka digunakan untuk mengkritik sebarang perlakuan negatif anggota masyarakat tanpa menyinggung perasaan individu sasaran.
• Seloka juga digunakan untuk menyindir, mengejek, menempelak seseorang, melahirkan rasa benci terhadap sesuatu kelakuan manusia, memberi pengajaran dan panduan kepada seseorang dan sebagai alat kawalan sosial.

Ciri/Bentuk Seloka

• Merupakan puisi bebas atau tidak terikat.
• Digubah sama ada mengikut bentuk pantun, syair atau perumpamaan.
• Tidak mempunyai pembayang.
• Rangkap : Bilangan baris dalam serangkap tidak tetap.
• Perkataan : Jumlah perkataan dalam sebaris juga tidak tetap.
• Sukukata : Jumlah sukukata dalam sebaris juga tidak tetap.
• Rima : Rima akhirnya dalam serangkap juga tidak tetap.

Contoh Seloka

Seloka Pak kaduk

Aduhai malang Pak Kaduk,

Ayamnya menang kampung tergadai,

Ada nasi dicurahkan,

Awak pulang kebuluran,

Mudik menongkah surut,

Hilir menongkah pasang;

Ada isteri dibunuh,

Nyaris mati oleh tak makan,

Masa belayar kematian angin,

Sauh dilabuh bayu berpuput,

Ada rumah bertandang duduk.

Hasil Ciptaan

Seloka Anak Dan Ibu


Wahai anak,
Sembilan bulan kau dikandung,
Dikandung pula ke sana ke mari,
Tanpa mengenal erti jemu,
Cukup masa kau dilahirkan,
Diberi nama yang cukup indah,
Semasa kecil dijaga dengan baik,
Tanpa sebarang rungutan, 
Diberi pula pelbagai didikan ilmu,
Walaupun tiada ayah membantu;
Namun malang tidak berbau,
Apabila besar kau menderhakai ibu,
Kau pergi membawa diri,
Bersama isteri kau sayangi,
Kau pergi tanpa sebarang khabar,
meninggalkan ibu tunggalmu,
Hidup sebatang kara.